abendua 09 2013 Alvariño, azken Mapuche

Araukaria basoetatik gertu, Andes eta glaziarren aintziren artean Alvarino izeneko gizon bat bizi da. Agian hor amaitzen da bere istorioa, bere izenarekin, oihukatzerakoan mendien oihartzuna soilik erantzuten duelako.

Argentina maputxeei izkin egiten aritu da, alanbre pikantak Patagoniako paradisura ezarriz. Mundu osoan gertatzen da, saihestezina da: gazteek jada ez dituzte suak piztu nahi kabinan Facebooken beste uda batzuetara bidaiatu ahal badute, iPod musika zure bateria zaharreko danborra baino atseginagoa dela, Interneteko lagunek hegoaldeko neguko bakardade jasanezina baino gehiago arintzen dutela.

Beste maputxe gazte batzuk ezagutu genituen, gutxiago eskainitako aurrerapen erritmoari, jakitun beraien etorkizuna beraiek direla, udaberrian elurra bezala disolbatzen den kulturatik geratzen diren bakarrak direla ahotsak. Andeetako San Martinen irrati bat eraiki dute mundura hitzaldiak bidaltzeko, botila batean mezuak botatzen dituen iheslariak bezala. Politikatik borrokatzen zara, musikatik, eskuinetik, Argentinako eta Txileko gobernuak auzitan daude, turismoa eta industria hazten diren bitartean nortasuna galtzen ari den jendearentzako justizia eskatzen da.

Gazteek jada ez dituzte suak piztu nahi kabinan Facebooken beste uda batzuetara bidaiatu ahal badute

Batzuetan, kultura folklorera murrizten da, zilarrezko lepokoetan edo kanpoko arropetan, baina bidegabea litzateke maputxeen ohorea ez aipatzea. Zenbait komunitate egunsentian jaikitzen dira baso eta ibaiei erritualak eskaintzeko, naturak tregoa ematen amaitzen duen ikusteko. Beste batzuek Jainko kristauari otoitz egiten diote munduari nolabaiteko zentzutasuna eskatzeko, ehungailu berria ponchoak edo autoa edo ordenagailua ehuntzeko, nork daki, lehentasunak dagoeneko nahasten ari direla.

Maputxe gazteak etorkizuna eskatzen du, identitate bat eta lurralde bat sinesmen miresgarriarekin. Argentinako oratorioa dute, enpresak, konbentzitzen, baina Alvarinoren elokuentziarekin gelditzen naiz, bere begirada likidoarekin eta txapelaren duintasunarekin. Ez du gehiegi hitz egiten, bere herriaren zentzu sakratua galdu duten tresnak egiten ditu, ia inork ez duela gehiago erosten, baina ez da bere mendietatik mugitzen, ezta irratietara joaten ere. Bakarrik geratzen da gazteek hiriko tabernetan etorkizunaz eztabaidatzen duten bitartean. Agian, hizketarik gabeko azken maputxea izango da. Alvarino munduko pankarta guztiak baino indartsuagoko tristuraz deitoratzen da.

Alvarino munduko pankarta guztiak baino indartsuagoko tristuraz deitoratzen da.

Elkarrizketaren ondoren gogoratzen naiz, Alvarinok lagun bero bat izatera gonbidatu gintuen eta Jainkoak bizi izateak ezin duela sentitu damu gara, baina presarik, hiriko gizonaren erritmo madarikatua, Eskaintza ukatzera bultzatu gintuen, beraz, presaka irten ginen arrazoia emanez, gizon zuriaren premia iraunkorrean delako -winka- Maputxeen bakea hautsi genuen.

Han geratu zen, bertako mendiei begira, Ezer gehiago esateko.