Aínda non nos recuperamos do impacto emocional de Angkor, cando entramos na avenida da auga que nos achegou a unha das aldeas flotantes de Tonlé Sap.
Cambodia non se entende só, porque non ten sentido ningún país a poucos quilómetros dos templos máis sublimes do mundo, as familias viven na auga por non poder pagar por un anaco de terra.
Había rúas, granxas, tendas e restaurantes. Todo flotaba no lago. Vin galiñas nas súas plumas, patos e porcos en bateas lonxe da costa. Houbo incluso unha granxa de crocodilo que algúns atrevidos decidiron que podería atraer turistas e de paso servir de alimento e talvez incluso facer uns zapatos.
Moitos mozos naceron na auga e se a prosperidade non chama á porta, quizais morran alí, en casas sen cimentos.
A verdade é que non había moitos turistas alí e os habitantes do lago non venden postais. Aínda que a primeira vista, un labirinto de auga soa como un deseño de elfos, a realidade é moito menos lírica. Moitos mozos naceron na auga e se a prosperidade non chama á porta, quizais morran alí, en casas sen cimentos.
En Tonlé Sap os barcos son as patas coas que ir dun lado a outro, visitar un veciño, ao templo hindú, que é o único edificio que está construído nun terreo. Os nenos xogan batallas navais por minúsculos barrís que son caravelas para conquistar o seu mundo.
As mulleres parman as redes mirando o único horizonte posible, a dun azul pálido, pero son os que parecen enredados nese bucle de auga e barcos que non conducen a ningures.
Quizais a música os une ao mundo, que unha melodía non precisa un chan sólido e a voz non ocupa espazo.
Paramos nunha casa aleatoria, ver que había portas dentro e con un salto, a embarque, entramos nun espazo humilde pero coa dignidade dun fogar. A casa tiña varias habitacións, unha hamaca para sacar a liberdade as tardes soleadas, varios nenos correndo, unha gaiola de pato e un sistema de son deseñado para escenificar concertos nun estadio. Quizais a música os une ao mundo, que unha melodía non precisa un chan sólido e a voz non ocupa espazo.
Incluso teñen alí ollos líquidos, implorando o peso das beirarrúas, pero a súa condición nómada failles resistir. Eles sorrir como sonrían todos no sueste asiático, coma se as miserias nunca os alcanzasen. Acostumáronse ás mareas, que os fan remar coa casa noutros lugares, buscando peixe baixo o dormitorio familiar. E así ano tras ano, cos pés mollados de saír de casa, de tanto andar e tan poucos pasos.
Hai lugares onde non hai ribeiras onde desembarcar un futuro
