Levo unha semana agachando aos pacientes e escribindo sempre que teño un momento libre. Escóndome no soto do hospital, rodeado de vellas padiolas e cadeiras de rodas, e dende aquí dígovos que seguín recollendo crenzas sobre a tolemia, sobre a vida e sobre a morte. Alí van:
1.A tolemia é un acto de vinganza. E Kibera estendeuse a crenza de que os tolos mataron a alguén, e é a pantasma dos mortos a que se senta nas súas cabezas e arruina as súas vidas para sempre. «Kiti cha pepo», din en swahili (o asento do espírito é a cabeza do tolo). Por iso os abandonan e non se achegan a eles. Por iso se castiga a tolemia.
É a pantasma dos mortos a que se senta nas súas cabezas e arruina as súas vidas para sempre
-Se os mires - dime James- sempre ven xente que nós non podemos ver. Refírense aos espíritos das persoas que mataron, que os perseguen para conseguir que se maten. Ese é o obxectivo, matalos de morte.
-Que lles pasa aos que non mataron a ninguén? Pregúntolle.
-Se non mataron a ninguén, fixeron outra cousa terrible e Deus os castiga.
-E se che digo que a tolemia é unha enfermidade?
-Dis diso porque non viches o que vin. Unha cousa é estar enfermo e outra é maldicir. Sabemos a diferenza, coñecemos o pasado da xente.
Unha cousa é estar enfermo e outra é maldicir. Sabemos a diferenza
2.-Son as pantasmas que ves brancas ou negras? -Pregunteino Nicolás, un dos traballadores do hospital que viven en Kibera, e iso me asegura que existen pantasmas.
-Son transparentes –dixo.
-E que fas para desfacerse deles? –Seguín indagando.
-Collemos un tubo de plástico, mercamos gasolina, facemos un burato na tumba do espírito, poñemos a gasolina e queimamos o corpo. Entón o espírito desaparece.
Son as pantasmas que ves brancas ou negras? Pregunteille a Nicolás
3.Atopeime cun curandeiro que di curar a sida polo baixo prezo de 352 shillings, uns tres euros e medio. O método? Pagado, dis unha oración para os próximos tres días, e nunca máis volves á casa, porque a enfermidade queda aí. Se volves, se te queixas, a enfermidade volve a ti.
4.Conversaba cun par de médicos do hospital durante a cea. Un deles dixo: «Deberíamos dejar de admitir pacientes psiquiátricos, son perigosos, o mellor que podemos facer é collelos e deixalos na porta, se desorientarán y se irán».
-Pero vostede é médico- Eu dixen:.
-E teñen unha tolemia que vén da maxia –contestou.
Non escoitei, entrara en pánico e comezou a berrar que alguén lle sacara os ollos
5. Wilson bebe «chang’aa» (que literalmente significa "mátame rápido" ou "golpe rápido") a partir de doce anos. Recentemente conseguiuno 25, pero aparece facilmente 40. A bebida da que falamos está feita con produtos moi tóxicos, ás veces incluso usan baterías para fermentar a mestura. Unha das noites xuntouse para beber cos seus amigos, o poder apagouse. Comezou a poñerse nervioso e a berrar que non podía ver, que quedara cego, mentres os seus amigos se rían del. «Sólo se ha ido la luz, estás borracho», dixéronlle.
Wilson non escoitaba, entrara en pánico e comezou a berrar que alguén lle sacara os ollos. Para demostralo, comezou a conducir un pau de madeira. Nese momento un dos amigos comezou a berrar que Wilson estaba posuído. Todos saíron da habitación e deixárono só. Wilson perdeu os dous ollos esa noite baixo un episodio de esquizofrenia aguda. Se os seus amigos o colleran e o levaran a un centro de saúde, puido evitarse.
A súa nai non o deixa entrar na casa, para que o vexas vagando por Kibera, onde xa non ten amigos e onde os nenos lle tiran pedras. Se lle preguntas a Wilson que lle pasou, direiche: «Que he sido malo».
